Symposium "Het leraarschap vandaag – Balanceren tussen ambitie en authenticiteit"

Nieuw dit schooljaar

Inhoud

Dit initiatief is een samenwerking tussen VIVES Continue, groep Onderwijs, KU Leuven Kulak en Eekhout Academy.

Op dinsdag 7 oktober 2025 organiseren we een symposium met als centrale thema:
"Het leraarschap vandaag – Balanceren tussen ambitie en authenticiteit"
Bouwen aan een duurzame, krachtige toekomst voor het leraarschap

Het beroep van leerkracht staat onder druk, onder andere door wat vaak in de media gezegd en geschreven wordt. Prognoses kondigen een nood van 5000-7000 leraren aan. Wil men deze nood invullen, dan start dit met een waardering voor het beroep. 
Maar wat betekent het om vandaag de dag leraar te zijn? Hoe blijf je trouw aan je passie en visie, terwijl je laveert tussen toenemende verwachtingen, diversiteit in de klas en een maatschappij die steeds meer vraagt van het onderwijs?

Het leraarschap is een vak dat inspireert, uitdaagt en structureel bijdraagt aan de samenleving. Leraren vormen de brug naar de toekomst, niet alleen door kennis over te dragen, maar ook door leerlingen te begeleiden in hun groei als maatschappelijke, zorgzame en kritische individuen. Maar die verantwoordelijkheid gaat gepaard met complexe vragen en uitdagingen. Hoe verenig je bijvoorbeeld de drang naar leerrendement met de diepere pedagogische waarden? Of, hoe blijf je overeind in een systeem dat prestaties meet, terwijl de menselijke kant van het onderwijs soms onderbelicht blijft?

Tijdens het symposium nodigen we deelnemers uit om stil te staan bij de fundamentele vragen over het leraarschap. Samen met onderzoekers, praktijkmensen en onderwijsdeskundigen onderzoeken we de kern van het leraarschap in deze tijd. We delen inzichten over de maatschappelijke waarde van de leraar, luisteren naar ervaringen uit de praktijk en verkennen hoe we dit unieke beroep kunnen ondersteunen en versterken.
Samen kijken we niet alleen naar de druk die op het beroep ligt, maar ook naar de vreugde, trots en inspiratie die het leraarschap biedt.

Het programma zal er als volgt uitzien:
08.45 u.: Onthaal met koffie en ontbijtkoek
09.00 u.: Welkomstwoord
09.30 u.: Keynotes van experts
                Keynote 1: Joris Vlieghe: Wat een leraar tot leraar maakt
                Keynote 2: Pedro Debruyckere: Evidence informed lesgeven voor de praktijk van de leerkracht
                Keynote 3: Eline Vanassche: De professionaliteit van leraren(opleiders): Blinde vlekken en perspectieven
11.15 u.: Koffiepauze
11.30 u.: Ruimte voor reflectie
12.00 u.: In dialoog met de keynotesprekers
12.30 u.: Middagpauze met lunch
13.30 u.: Workshops: reeks 1
14.30 u.: Pauze en koffie
15.00 u.: Workshops: reeks 2
16.00 u.: Afsluitend woordje en netwerkreceptie

Plenumreferaten

Beurten
  • A: 09:30 tot 10:05
Docenten
  • Joris Vlieghe
Beurten
  • B: 10:05 tot 10:40
Docenten
  • Pedro De Bruyckere

Werkwinkels

Doelgroep

Leerkrachten lager onderwijs, secundair onderwijs, buitengewoon onderwijs, OKAN, volwassenonderwijs, hoger onderwijs (de voorbeelden komen uit het secundair onderwijs)

Doelstelling

De deelnemers beschikken over inzichten en tools om taalontwikkelend aan de slag te gaan in het secundair onderwijs, of na enkele aanpassingen ook in heel wat andere contexten, bv. in contact met studenten, collega’s, klanten, patiënten…

Inhoud

De workshop start met een blik op het proces van tweedetaalverwerving. Welk soort woordenschat leren nieuwkomers meestal het eerst en wat is het gevolg voor ons contact met deze anderstaligen? Waarom volstaan taallessen meestal niet? 

Het tweede deel van de workshop is opgebouwd volgens de drie pijlers van taalgericht vakonderwijs. In taalgericht vakonderwijs bieden leerkrachten informatie aan in een betekenisvolle context (1). Ze zetten in op interactie (2) en voorzien taalsteun (3). 

Voor elk van deze pijlers krijg je enkele methodieken en/of tools aangereikt. Deze voorbeelden komen uit het secundair onderwijs, en zijn mits wat creatieve aanpassingen ook bruikbaar in andere contexten, bv. andere onderwijsniveaus maar ook op de werkvloer of bij dienstverlening.


Methodiek

De rode draad van de workshop is een presentatie, afgewisseld met enkele korte interactieve werkvormen. Tussendoor is er geregeld de gelegenheid om vragen te stellen.

Beurten
  • D: 13:30 tot 14:30
  • E: 15:00 tot 16:00
Docenten
  • Maaike Lootens
Doelgroep
Leerkrachten kleuteronderwijs, lager onderwijs, secundair onderwijs, buitengewoon onderwijs, OKAN, volwassenonderwijs, hoger onderwijs
Doelstelling
De deelnemers verwerven inzicht in recente onderzoeksbevindingen rond het lerarentekort en aanvangsbegeleiding en reflecteren op basis hiervan over de eigen praktijk van aanvangsbegeleiding op hun eigen school/binnen hun eigen scholengemeenschap in functie van optimalisatie.
Inhoud
Het aantal startende leraren dat vroegtijdig het beroep verlaat is alarmerend. Het nijpende lerarentekort, dat bovendien niet louter Vlaams is, heeft ertoe geleid dat vandaag meer aandacht uitgaat naar het begeleiden van startende leraren. Sinds 1 september 2019 is aanvangsbegeleiding een recht en plicht en ontvangen schoolbesturen hiervoor bijkomende middelen. Er wordt echter geen invulling gegeven aan de manier waarop aanvangsbegeleiding in scholen moet worden vormgegeven. Dit geeft scholen de mogelijkheid om de middelen op een welbepaalde manier in te zetten, geënt op de eigen schoolcontext en de noden van de eigen startende leraren. Tegelijkertijd staan scholen zelf voor de uitdaging om kwaliteitsvolle aanvangsbegeleiding uit te denken en te implementeren. 
We vertrekken in deze sessie vanuit inzichten uit de internationale literatuur die aangeven dat het potentieel van aanvangsbegeleiding in de kracht van een sterk schoolteam ligt en onderzoeken op welke manier we dit kunnen optimaliseren binnen de eigen werking. 
Methodiek
De inhoud wordt gepresenteerd en er wordt gewerkt met reflectie-oefeningen.
Beurten
  • D: 13:30 tot 14:30
  • E: 15:00 tot 16:00
Docenten
  • Charlotte Struyve
Doelgroep
Leerkrachten kleuteronderwijs, lager onderwijs, secundair onderwijs, OKAN, volwassenonderwijs
Doelstelling
  • De deelnemers beseffen dat vooral hun eigen attitude het grote verschil zal maken in het begeleiden van starters;
  • De deelnemers hebben nieuwe ideeën om op een positieve en open manier aan aanvangsbegeleiding te doen.
Inhoud
Er wordt binnen de workshop vooral aandacht besteed aan volgende elementen:
  • De attitude van de mentor als belangrijkste tool. People management en empathie.
  • Wat vragen de starters concreet?
  • Welke eenvoudige tools werken goed in de praktijk?
  • Hoe omgaan met eventuele problemen in de relaties met de mentee, andere mentoren of de directie.

Methodiek

Er wordt gewerkt met een viertal stellingen waarrond samen gereflecteerd wordt.

Beurten
  • D: 13:30 tot 14:30
  • E: 15:00 tot 16:00
Docenten
  • Tom Robaey
Doelgroep
Leerkrachten kleuteronderwijs, lager onderwijs, secundair onderwijs, buitengewoon onderwijs, OKAN, volwassenonderwijs, hoger onderwijs
Doelstelling
  • Leerkrachten krijgen een impuls om kritischer te kijken naar de digitale transformatie van onze leer- en thuisomgevingen;
  • Leerkrachten krijgen inzicht en taal om daarover te praten met hun leerlingen.
Inhoud
Leven, opgroeien en opvoeden in digitale tijden: een inspirerende keynote over mediawijsheid!

Ben jij klaar om je blik op de digitale wereld voorgoed te veranderen?
Dit is geen saaie uiteenzetting vol waarschuwingen, maar een sprankelende keynote die je aan het denken zet. Met humor, herkenbare voorbeelden en verrassende inzichten duiken we in de digitale wereld van vandaag – van smartphones en sociale media tot AI en fake news.

Wat ontdek je tijdens deze keynote?
  • Waarom verveling een superkracht is (ja, echt!).
  • Hoe verslavende technieken ongemerkt je schermtijd opslokken.
  • Waarom jij geen klant bent, maar het product.
  • De verborgen kracht van fake news en polarisatie.
  • Hoe we jongeren wapenen tegen cyberpesten, sexting en problematisch gamen.
  • Hoe AI stilletjes beslissingen neemt over jouw leven – zonder dat je het doorhebt.

Speciaal voor leerkrachten én ouders: concrete tips om de digitale kloof te dichten en open gesprekken te voeren met je kinderen, vanaf 0 jaar.
Of je nu ouder, leerkracht of gewoon nieuwsgierig bent: deze keynote opent je ogen en geeft je een rugzak vol inzichten om bewuster met media om te gaan.
Durf jij de uitdaging aan? Schrijf je in en ontdek hoe we samen de controle terugnemen! 
Methodiek

De docent doceert.

Beurten
  • D: 13:30 tot 14:30
  • E: 15:00 tot 16:00
Docenten
  • Tom Termote
Doelgroep

Leerkrachten kleuteronderwijs en lager onderwijs

Doelstelling

De deelnemers leren aan de hand van zes aanbevelingen hoe ze aan de slag kunnen gaan vanuit hoge verwachtingen in hun onderwijs.   

Inhoud

Meer dan vijftig jaar aan onderzoek toont aan dat leerkrachten verschillende verwachtingen hebben van hun leerlingen. Deze verwachtingen zijn vaak, geheel of gedeeltelijk, gebaseerd op de achtergrond van de leerling en eerdere leerprestaties. Deze verwachtingen beïnvloeden het pedagogisch en didactisch handelen van de leerkracht, wat op zijn beurt de kwaliteit van het leren en de ontwikkeling van leerlingen beïnvloedt. 

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we de lat hoog leggen én onze leerlingen begeleiden in het proces om die lat te halen?

Via zes aanbevelingen en bijhorende activiteitenbundels worden onderwijsprofessionals geleid naar een manier om via hoge verwachtingen ook de leerlingen te leiden naar hogere leerprestaties.

Deze workshop wordt gegeven door de auteurs van de Leidraad Onderwijs vanuit hoge verwachtingen (www.leerpunt.be) en is hierop gebaseerd.


Methodiek

We verhelderen het concept hoge verwachtingen en gaan vervolgens dieper in op zes aanbevelingen. Eerst duiden we de aanbeveling theoretisch, daarna gaan we met een concrete activiteit aan de slag die bij de aanbeveling past.

Beurten
  • D: 13:30 tot 14:30
  • E: 15:00 tot 16:00
Docenten
  • Peter Dejonckheere
  • Stijn Coussement
Doelgroep

Leerkrachten kleuteronderwijs, lager onderwijs, secundair onderwijs, buitengewoon onderwijs, OKAN, volwassenonderwijs, hoger onderwijs

Doelstelling

Na de workshop kan je ...

  • voorbeelden geven van hoe generatieve AI ingezet kan worden in functie van het ontwikkelen van lesmateriaal;
  • reflecteren op hoe je AI als copiloot kan inzetten in je eigen onderwijspraktijk.
Inhoud

Duik samen met ons in de wereld van artificiële intelligentie (AI) en ontdek welke mogelijkheden generatieve AI te bieden heeft voor jou als leraar. 

Net zoals elke andere onderwijstechnologie, kan AI ingezet worden bij het voorbereiden van lesactiviteiten en het ondersteunen van administratieve taken. AI kan het leren en lesgeven ondersteunen, mits het op een doordachte manier wordt ingezet. Van presentaties maken tot het ontwikkelen van toetsvragen, laten we elkaar inspireren met betrekking tot het gebruik van AI als copiloot in het onderwijs.


Benodigdheden:
De deelnemers brengen hun laptop mee naar de workshop.
Methodiek

Toelichting afgewisseld met hands-on oefeningen

Beurten
  • D: 13:30 tot 14:30
  • E: 15:00 tot 16:00
Docenten
  • Britt Adams
Doelgroep

Leerkrachten kleuteronderwijs, lager onderwijs, secundair onderwijs, buitengewoon onderwijs, OKAN, volwassenonderwijs, hoger onderwijs

Doelstelling
  • Je kent en begrijpt de basiselementen uit het tempelmodel;
  • Je kan de basiselementen uit het tempelmodel illustreren met concrete voorbeelden.

Inhoud

In deze workshops maak je kennis met ”Warme scholen”. Een warme school wil elk kind mee hebben, en zin geven in leren en leven door een hecht (leer)nest te creëren. Een warme school breekt met de traditionele structuren door haar onderwijs integraal te organiseren aan de hand van het tempelmodel. 

Kenmerkend is dat warme scholen teams van leerkrachten bevatten, die samen verantwoordelijk zijn voor leergemeenschappen. Leerlingen krijgen een gepersonaliseerd leertraject, waardoor we de lat hoog kunnen leggen maar wel op maat van elk kind. De teams van leerkrachten werken autonoom en gedeeld leiderschap is de sleutel tot hoge betrokkenheid en grote gedrevenheid. 

Tijdens de lezing presenteert Kristien Bruggeman het concept en een aantal tools van Warme scholen (waaronder het tempelmodel). Ze gebruikt daarbij LAB Gedreven onderwijs als inspirerend voorbeeld van een integrale onderwijsorganisatie. Op die manier maakt het publiek kennis met bruikbare tools om de eigen schoolorganisatie kritisch onder de loep te nemen en gerichte acties te kunnen ondernemen.

Methodiek

Tijdens deze lezing wordt het tempelmodel theoretisch voorgesteld en verrijkt met voorbeelden uit de praktijk van LAB Gedreven onderwijs. Tijdens de lezing krijgen deelnemers de kans om te reflecteren over hun eigen (school)organisatie.

Beurten
  • D: 13:30 tot 14:30
  • E: 15:00 tot 16:00
Docenten
  • Kristien Bruggeman
Doelgroep

Leerkrachten kleuteronderwijs, lager onderwijs, secundair onderwijs, buitengewoon onderwijs, OKAN, volwassenonderwijs, hoger onderwijs

Doelstelling
  • De leraren maken kennis met een nieuw kader om naar leraarschap te kijken, en begrijpen wat bedoeld wordt met de leraar als atleet, reiziger, superheld en rockster;
  • De deelnemers kunnen oplossingen voor het lerarentekort – en bij uitbreiding voor andere educatieve kwesties – op een nieuwe manier bevragen.
Inhoud

Het lerarentekort is al jarenlang een urgente kwestie in het onderwijs. De dringend- en dwingendheid van deze kwestie dreigt de focus van beleidsmakers en andere onderwijsactoren echter te verengen tot de ‘hoe-vraag’: hoe trekken we meer leraren aan? Daarbij dreigt vergeten te worden dat elke oplossing, elke maatregel om het lerarentekort weg te werken, vertrekt van een bepaald beeld van de leraar én dat beeld tegelijk versterkt.  

In deze workshop gaan we reflecteren over wat het betekent of kan betekenen om leraar te zijn. We kijken samen hoe de huidige context bepaalde posities voor leraren (on)mogelijk maakt; en omgekeerd, hoe we de context zo kunnen vormgeven dat deze (beter) past bij ons beeld van de leraar. 


Methodiek

De deelnemers maken kennis met een nieuw kader, gebaseerd op recent beleidsonderzoek, om naar leraarschap te kijken. Dit kader wordt toegelicht en geïllustreerd. Daarna gaan de deelnemers met dit kader aan de slag en passen het toe op de kwestie van het lerarentekort en kwesties uit de eigen onderwijspraktijk. We brengen een discussie op gang waarbij we willen aanzetten om onderwijsproblemen op een nieuwe manier te bevragen.

Beurten
  • D: 13:30 tot 14:30
  • E: 15:00 tot 16:00
Docenten
  • Lore Christiaens
Doelstelling

De deelnemers:

  • maken kennis met elementen van goed STEM-onderwijs;
  • krijgen inzicht in concrete handvaten om een STEM-visie te ontwikkelen en deze te vertalen naar concrete acties.
Inhoud

Een van de belangrijkste activiteiten van de cel iSTEM (www.istem.be) is het coachen van scholen in het realiseren van goed STEM-onderwijs. De ontwikkeling van een schooleigen en gedragen STEM-visie maakt deel uit van dit proces.

Tijdens deze workshop willen we deze ervaringen delen aan de hand van voorbeelden en elementen uit wetenschappelijke literatuur. We doorlopen samen de grote stappen van onze coaching.

De deelnemers brengen het volgende materiaal mee:

Indien van toepassing, STEM-visietekst(en) van de school
Methodiek

De aanpak van deze workshop is een mix van aangereikte kaders, interactieve opdrachten en reflectiemomenten. 

Beurten
  • D: 13:30 tot 14:30
  • E: 15:00 tot 16:00
Docenten
  • Marie-Paule Buyse

Inschrijven

niet mogelijk

 

Praktische info

Datum

  • dinsdag 7 oktober 2025
van 09:00u tot 16:00u

Locatie

KH VIVES Campus Kortrijk
Doorniksesteenweg 145
8500 Kortrijk, België

Prijs

€ 95,00

incl. lunch

Type nascholing

Dag van

Leerformat

Classic

Onderwijsniveau

  • Basisonderwijs
  • Secundair Onderwijs

Doelgroep

  • Leraren en docenten
  • Alle geïnteresseerden

 

Maximum aantal deelnemers

400

Code

D26-004