Begrijpend lezen start in de kleuterschool: hardop denkend voorlezen als sterke leerkrachtvaardigheid (online)

Nieuw dit schooljaar

Afgelopen

Doelstellingen

In deze basisvorming leer je door enerzijds inhoudelijke input en anderzijds interactieve werkvormen:

  • hoe een krachtig taalbeleid in de kleuterschool er uitziet en welke de belangrijkste accenten zijn om tot een gedragen leerlijn te komen;
  • welke activiteiten je moet opzetten om tot rijke woordenschatontwikkeling te komen, hoe je ertoe komt dat woorden verankerd raken en hoe je als leerkracht omgaat met de grote verschillen tussen kinderen op vlak van woordenschat;
  • werken met de taxonomie van Bloom, een denkkader om naast wie-, wat-, waar-, wanneer-vragen ook andere vragen te stellen die het diepere denken stimuleren en als doel hebben tot diepgaand begrip te kunnen komen;
  • hardop denkend voorlezen en gebruik maken van het directe instructiemodel, ik modelleer het hardop denkend voorlezen en je krijgt oefenkansen om dit toe te passen op een zelf gekozen boek;
  • activiteiten organiseren waarbij je de tekst centraal stelt en zorgt voor een functionele verwerking achteraf.

    Op het einde van deze vorming heb je voldoende handvatten om dezelfde aanpak te hanteren bij begrijpend luisteren in de kleuterschool als begrijpend lezen in de lagere school en dit zonder klassieke “lesjes begrijpend luisteren en lezen” te geven!
Inhoud

Inleiding:
Uit het PIRLS-rapport blijkt dat de resultaten voor begrijpend lezen het laatste decennium gedaald zijn. Begrijpend lezen is niet het meest populaire vak op de basisschool: leerkrachten geven aan dat ze het een uitdagend taaldomein vinden, en leerlingen lijken moeilijk te motiveren om teksten en boeken te lezen. De meetresultaten zijn duidelijk. Doch stellen we vast dat weinig basisscholen stilstaan bij de ‘waaromvraag’, en op zoek gaan naar oorzaken en verklaringen. 

Een belangrijke - en voor de hand liggende – verklaring is dat de gehanteerde teksten in de meeste lagere scholen weinig betekenisvol zijn. Zo wordt er gewerkt met teksten uit het taalboek om achteraf de bijhorende vraagjes op te lossen in het werkschrift. Hiermee lijken we de ‘saaiheid’ van begrijpend lezen in de hand te werken en onvoldoende bij te dragen aan de ontwikkeling van een goed leesbegrip. 

Willen we het plezier in lezen hervinden en de leesresultaten drastisch verbeteren, dan is een andere aanpak en een andere kijk op de doorgaande lijn noodzakelijk. 

Succesfactoren om daartoe te komen, zijn aandacht voor hardop denkend voorlezen, interactief taalonderwijs, directe instructie , inoefenen van leesstrategieën en structureel aan woordenschat werken. 

In deze nascholing gaan we diepgaand in op deze succesfactoren en gaan we concreet aan de slag met eigen boeken.

Inhoud van de vorming:
Het is een misvatting te denken dat het begrijpend leesonderwijs start in de lagere school. Begrijpend lezen wordt voorbereid door begrijpend luisteren in de kleuterschool en eerste graad van het lager onderwijs. Het gaat van voorgelezen worden en meekijken in een boek naar zelf lezen om te begrijpen.

Door te luisteren naar teksten leren leerlingen betekenis te verlenen aan een tekst; ze verbinden aanwezige kennis aan de nieuwe informatie en zo breiden ze hun kennis verder uit. Verderop in hun schoolcarrière, wanneer ze zelf teksten lezen, profiteren leerlingen aanzienlijk van deze basis. Voor het begrijpend (leren) luisteren is een leerkrachtactiviteit van belang die nog te weinig wordt benut: het hardop denkend voorlezen. Een leerkracht die voor-denkt, luidop denkt wat hij/zij voor, tijdens en na het lezen doet, helpt leerlingen hoe ze een tekst kunnen begrijpen.

Laten we ook stilstaan bij het belang om bij jonge kinderen verschillende soorten teksten herhaald voor te lezen. Het gaat er niet om zoveel mogelijk boekjes te lezen. Het gaat erom boekjes meerdere keren te lezen en daarbij vragen te stellen die verder gaan dan “wie-wat-waar-wanneer vragen” om tot diepgaand begrip te kunnen komen. Het denken van kinderen over de inhoud van de tekst wordt immers gestimuleerd door vragen te stellen.
 
Als we, naast verschillende voorleesvormen, ook weten dat 95% van de woorden in een tekst gekend moeten zijn om tot tekstbegrip te kunnen komen, is het vanzelfsprekend hoe belangrijk het is om voldoende aandacht te schenken aan rijke woordenschatontwikkeling reeds bij onze jongste kinderen. Hoe meer kennis over een onderwerp je hebt, hoe beter je teksten hierover zal begrijpen. De woordenschat van kleuters voorspelt het begrijpend lezen halverwege de lagere school. Begrijpend luisteren en lezen doen we steeds in functie van een latere activiteit. We plaatsten de tekst centraal.

Iemand die goed is in begrijpend lezen heeft in onze maatschappij gewoon meer kansen. Laten we doelgericht en zorgzaam omgaan met iets wat door toonaangevende leeswetenschappers als de belangrijkste 21ste-eeuwse vaardigheid wordt aanzien.

Wil jij ervaren hoe je dit hardop denken kan doen bij een prentenboek en ander betekenisvol tekstmateriaal, hoe je vragen stelt die ook het diepere denken stimuleren, hoe je tot rijke woordenschatontwikkeling komt en hoe je begrijpend luisteren functioneel kan maken? Schrijf je dan in voor deze nascholing.
Methodiek
  • webinar
  • de deelnamelink wordt vooraf doorgestuurd naar het mailadres waarmee je de inschrijving voltooid hebt
Beginsituatie

De deelnemers houden van boeken en voorlezen.

Edities

Code Sessies Status
I21-008-A Volzet
woensdag 10 maart 2021
14.00u tot 17.00u
Webinar
Online websessie 0
Online websessie, België
niet mogelijk

Inschrijven

niet mogelijk

 

Praktische info

Docent

    Ann-Sofie Decoutere

Aantal edities

1

Prijs

€ 59,00

Type nascholing

Individu

Leerformat

Classic

Onderwijsniveau

  • Basisonderwijs
  •    Gewoon Basisonderwijs
  •       Kleuteronderwijs
  •          Tweede kleuter
  •          Derde kleuter
  •          Eerste graad

Doelgroep

  • Leraren en docenten

 

Maximum aantal deelnemers

24

Code

I21-008