Dag van Nederlands

Inhoud

Timing: 

13u00-13u30: onthaal + leermiddelenbeurs

13u30-14u00: plenumreferaat 'Bergtalen, oerwoudtalen, stadstalen. De impact van cultuur en klimaat op de taal' door Freek Van de Velde

14u00-15u15: workshops eerste beurt

15u15-15u45: pauze + leermiddelenbeurs

15u45-17u00: workshops tweede beurt

Plenumreferaten

Doelstelling

Beter inzicht in taaldiversiteit op antropologisch, globaal niveau, en het recente empirisch onderzoek dat op dat terrein uitgevoerd is.

Inhoud

Talen nemen heel uiteenlopende vormen aan. Sommige talen hebben veel klinkers, andere niet. Sommige talen hebben naamvallen, andere niet. Sommige talen hebben lidwoorden, andere niet. Recent is het inzicht gegroeid dat de grammatica, woordenschat en klanken in talen beïnvloed worden door de cultuur en het klimaat. Talen aan de tropen klinken anders dan talen aan de polen. Talen in bergachtige streken zijn complexer. Talen in steden zijn anders dan talen op het platteland. In deze lezing gaan we in op die verschillen, en welke verklaringen daar een rol in spelen.

Beurten
  • A: 13:30 tot 14:00
Docenten
  • Freek Van de Velde

Werkwinkels

Doelgroep

Leraren derde graad dubbele finaliteit en doorstroomfinaliteit

Doelstelling

Je leert hoe je met leerlingen in de derde graad een volledig dialectonderzoek kan doorlopen en zo heel wat doelen kan afvinken.

Inhoud

Ondanks de populariteit in series en muziek verliezen steeds meer Vlamingen hun dialect. Dit vormt, zeker in West-Vlaanderen, een interessant uitgangspunt om leerlingen een onderzoek te laten uitvoeren: hoeveel functioneel of structureel dialectverlies meten ze in strak afgebakende omstandigheden? Nadat ze de noodzakelijke voorkennis hebben opgebouwd doorlopen ze de verschillende stappen van de onderzoekscyclus, met onder andere een veldonderzoek via een enquête en rapportering in een kleinschalige wetenschappelijke paper.

De leerlingen leren aan de hand van dit project niet alleen iets over dialecten, maar werken zo opbouwend aan een pak waardevolle (academische) vaardigheden, (onderzoeks)competenties en attitudes. 

Methodiek

In deze presentatie krijg je op basis van nogal wat praktijkervaring te horen hoe je de leerlingen dit dialectonderzoek stap voor stap kunt laten uitvoeren. Alle materiaal zal worden gedeeld zodat je daar zelf verder mee aan de slag kan. Na afloop kun je vragen stellen.

Beginsituatie
Je stelt vast dat je op school misschien nog te weinig tegemoetkomt aan (GFL-)leerplandoelstellingen in verband met onderzoekscompetenties, in het bijzonder in de talenrichtingen. 
Laat je niet noodzakelijk afschrikken (ook als leerkracht van een DGD-richting zoals welzijnswetenschappen). Het project is behapbaar voor de leerlingen en het stappenplan kan ook generiek worden gebruikt voor andere onderzoeksvragen.
Beurten
  • B: 14:00 tot 15:15
  • C: 15:45 tot 17:00
Docenten
  • Tim Burke
Doelgroep

Leraren derde graad doorstroomfinaliteit

Doelstelling

Eindtermen literatuur derde graad aso, met betrekking tot beleving, interpretatie, analyse en interactie 

Inhoud

Een literatuurgesprek is een conversatie over een gelezen literair werk, waarbij leeservaringen, interpretaties en waardeoordelen uitgewisseld en onderbouwd worden. In het dagelijkse leven vinden literatuurgesprekken plaats in boekenclubs; je kan ze beluisteren in podcasts of in een boekenprogramma op TV; maar ook alledaagse conversaties over gelezen boeken zijn een vorm van literatuurgesprek. In een goed literatuurgesprek komen alle aspecten van literair lezen aan bod - beleving, interpretatie, analyse en beoordeling - wat het een geschikte werkvorm maakt om ook in de klas literaire vaardigheden in te oefenen. Omdat je er niet van uit kan gaan dat jongeren wel weten hoe ze over een gelezen tekst moeten praten, is het aangewezen dit met scaffolding geleidelijk op te bouwen. In deze workshop tonen we hoe in 4 stappen kan worden toegewerkt naar een literatuurgesprek. We besteden ook aandacht aan de evaluatie van zowel het gesprek als de literaire competenties die aan bod komen.

Beurten
  • B: 14:00 tot 15:15
Docenten
  • Elke D'hoker
Doelstelling

Leraren moeten leerlingen wegwijs maken in de Nederlandse standaardtaal, daarbij regels formuleren en de naleving van die regels bewaken en evalueren.

Inhoud

De afgelopen decennia is het taallandschap in Vlaanderen grondig veranderd. De dialecten hebben hun positie prijsgegeven aan een vorm van tussentaal. En waar nog dialecten gesproken worden, zijn ze fors geërodeerd. Ook in West-Vlaanderen neemt het gebruik van een soort tussentaal toe. Maar ook de standaardtaal trekt nieuwe sprekers aan. Daarnaast spreken honderdduizenden Vlamingen het Nederlands alleen maar als tweede of derde taal. Terwijl het Vlaamse onderwijs in de jaren 50, 60, 70 van de vorige eeuw de Nederlandse standaardtaal nog als een na te streven doel zag voor een bevolking die zich aan het bevrijden was van de Franstalige culturele overheersing, is het Nederlands vandaag vanzelfsprekend geworden. Zo vanzelfsprekend dat de beheersing van de standaardtaal met de erbij behorende normen en regels, niet meer uitdrukkelijk nagestreefd wordt. Maar in het huidige taallandschap, waarin Vlamingen thuis en elders allerlei varianten van het Nederlands en ook heel wat vreemde talen spreken, is een hernieuwde aandacht voor de standaardtaal wenselijk.

Methodiek

Uiteenzetting met presentatie en aansluitend gelegenheid tot vragen stellen.

Beurten
  • B: 14:00 tot 15:15
  • C: 15:45 tot 17:00
Docenten
  • Peter Debrabandere
Doelgroep
Leraren eerste graad A en B
Doelstelling
Kennismaken met de didactische mogelijkheden van gezelschapsspellen
Bekijken van mogelijkheden om spellen aan te passen voor het aanleren en inoefenen van een andere taal.
Inhoud

Spellen kunnen een grote meerwaarde hebben om taal (in al zijn facetten) te stimuleren. Hierbij denken we niet alleen aan typische taalspellen, maar ook aan spellen waarbij de communicatie gestimuleerd wordt zoals bijvoorbeeld het geval is bij coöperatieve spellen.

In deze sessie geven we een ruim overzicht van het huidige aanbod aan creatieve taalspellen. We loodsen jullie door de ongelooflijke verscheidenheid aan spelideeën.

Iedereen krijgt de kans om enkele van de spellen zelf uit te proberen. Daarnaast geven we enkele concrete tips om taalspellen te gebruiken in de lessen Frans en Engels en om spellen te spelen met de hele klas.

Naast taalspellen, bekijken we ook andere spellen, met een eenvoudige uitleg, die kunnen ingezet worden bij het aanleren van een andere taal. Bij alle spellen zoomen we in op de mogelijkheden om ze aan te passen aan de doelgroep. 

Tijdens deze workshop worden een aantal heel bruikbare spellen voorgesteld en uitgeprobeerd.

Methodiek
Een luister- en doesessie met actieve betrokkenheid van de deelnemers.
Voorstellen, uitproberen en bespreken van een selectie gezelschapsspellen met een educatieve meerwaarde.
Beurten
  • B: 14:00 tot 15:15
  • C: 15:45 tot 17:00
Docenten
  • Céline Goekint
  • VIVES SpellenLab
Doelgroep
Leraren tweede en derde graad
Doelstelling
AI-copiloten inzetten om vanuit leerdoelen tot nieuwe lesontwerpen te komen. Opdrachten omdenken zonder de leerdoelen van je vak te hoeven veranderen.
Inhoud

Een klein maar scherp overzicht van de allernieuwste inzichten op vlak van AI en taalonderwijs. Tools voorbij ChatGPT die direct inzetbaar zijn in taalonderwijs. 

Intelligent online zoeken via antwoordmachines als Perplexity.ai om op nieuwe manieren tot lesinhoud te komen. Grote contextvensters hanteren in de nieuwste taalmodellen om volledige cursusinhoud te bevragen. AI-assistenten schrijven in mensentaal om beperkte problemen, zoals het organiseren van een onderwijsleergesprek, te begeleiden.

Je maakt kennis met de AI Assessment Scale (AIAS) en leert deze toepassen op je eigen evaluatiepraktijk. We onderzoeken de kwetsbaarheid van verschillende opdrachttypes en borgen wat werkt. We bespreken strategieën om bestaande evaluatievormen te optimaliseren of te vervangen door meer AI-bestendige alternatieven. 
Je verlaat de workshop met concrete tools om je evaluaties toekomstbestendig te maken, zodat ze zowel betrouwbaar als betekenisvol blijven.

Methodiek
Lezing boordevol praktisch inzetbare inzichten en tools voor taalonderwijs.
Beginsituatie
Deze sessie is geschikt voor beginners en leraren die al stappen hebben gezet.
Materiaal door deelnemers mee te brengen
Notitiemateriaal
Beurten
  • B: 14:00 tot 15:15
  • C: 15:45 tot 17:00
Docenten
  • Thomas Vliebergh
Doelstelling
Na deze workshop ben je AI-optimistisch en kan AI efficiënt als taalleerkracht kunnen inzetten, zowel bij het voorbereiden van je taallessen (deel 1) als in de klas met je leerlingen (deel 2). 
Inhoud
Deel 1
Hoe kan AI de taalleerkracht ondersteunen bij het ontwerpen van lessen en lesmaterialen en hoe kan je als taalleerkracht met AI aan de slag in de klas? In de workshop krijg je een steekkaart van praktische tools die jou als leerkracht kunnen ondersteunen bij het voorbereiden van je lessen zodat je routinewerk aan AI kan uitbesteden, meer feedback kan geven in minder tijd en kan vlot inzetten op differentiatie en remediëring in je taalles.
Deel 2
Daarnaast kijken we ook naar hoe je AI zinvol kan inzetten in de taallessen, met je leerlingen. Want, is AI gebruiken nu echt fraude plegen? Of liggen er mooie kansen om hiermee écht iets te doen in de lessen? Je krijgt inspirerende voorbeelden van hoe je zelf meteen met AI aan de slag kan, recht uit de lespraktijk. We denken ook na over een kader om AI te integreren in je opdrachten voor de leerlingen of hoe leerlingen plots een extra tutor hebben. Een uitnodiging om al eens "om te denken" en kijken hoe we onze lessen kunnen herinrichten. Met een kleine twist kunnen we ook met onze bestaande opdrachten aan de slag. 
Methodiek
Lezing – geen laptop nodig. Notities nemen kan je doen in de voorziene hand-out. 
Beginsituatie
Computervaardig zijn is handig om te kunnen volgen bij de uitleg van tools. Al eens met een chatbot geëxperimenteerd hebben is een plus. 
Beurten
  • B: 14:00 tot 15:15
  • C: 15:45 tot 17:00
Docenten
  • Jessica Morseau
Doelgroep
Leraren tweede graad
Doelstelling
AI implementeren in schrijfvaardigheidsonderwijs Nederlands in de tweede graad secundair onderwijs.
Inhoud

Deel 1 

We stellen kant-en-klaar didactisch materiaal inhoudelijk voor. We duiken in een modulair lessenpakket dat gebaseerd is op de zeven principes van effectief schrijfvaardigheidsonderwijs. Het pakket omvat meerdere lessenreeksen die afzonderlijk of opeenvolgend inzetbaar zijn. 

Deel 2 

In het tweede deel van de sessie ga je aan de slag met concreet lesmateriaal. De ontwikkelingen in de wereld van AI gaan razendsnel vooruit. Hoewel AI steeds zelfstandiger wordt, hangt de kwaliteit van de output uiteraard af van hoe goed jouw vraagstelling is. Daarom leer je in deze workshop een goede prompt opstellen

Deze vaardigheid passen we meteen toe via uitgewerkt lesmateriaal waarin AI geïmplementeerd is voor, tijdens en na het schrijfproces. Je ervaart hoe je leerlingen op verschillende manieren creatief kan laten schrijven, met AI als ondersteunende schrijfpartner.

Wil je AI in je schrijfvaardigheidslessen verwerken? Kom dan naar onze workshop en laat je inspireren. 


Methodiek
We starten met een korte inhoudelijke uitleg.
Daarna gaan we in een doesessie aan de slag met concreet uitgewerkt lesmateriaal. 
Beginsituatie
Een eerste ervaring met AI is een meerwaarde, maar zeker geen vereiste.
Materiaal door deelnemers mee te brengen
  • Laptop en schrijfgerei.
  • Om de workshop vlot te kunnen starten, is het handig om een account op ChatGPT, Claude, Copilot, ... te hebben.
Beurten
  • B: 14:00 tot 15:15
  • C: 15:45 tot 17:00
Docenten
  • Atthea Priem
  • Frederik Simoen

Inschrijven

inschrijven

 

Praktische info

Datum

  • donderdag 13 maart 2025
van 13:30u tot 17:00u

Locatie

KU Leuven Campus Kulak Kortrijk
Etienne Sabbelaan 53
8500 KORTRIJK, België

Prijs

€ 72,00

Type nascholing

Dag van

Leerformat

Classic

Onderwijsniveau

  • Secundair Onderwijs
  •    Gewoon Secundair Onderwijs

Doelgroep

  • Leraren en docenten

 

Maximum aantal deelnemers

200

Code

D25-012