Nieuw dit schooljaar
In deze basisvorming leer je door enerzijds inhoudelijke input en anderzijds interactieve werkvormen:
Op het einde van de navorming heb je voldoende handvaten om dezelfde aanpak te hanteren bij begrijpend luisteren in de kleuterschool als begrijpend lezen in de lagere school en dit zonder klassieke “lesjes begrijpend luisteren en lezen” te geven!
Uit het PIRLS-rapport (2016) blijkt dat de resultaten voor begrijpend lezen het laatste decennium gedaald zijn. Begrijpend lezen is niet het meest populaire vak op de basisschool: leerkrachten geven aan dat ze het een uitdagend taaldomein vinden, en leerlingen lijken moeilijk te motiveren om teksten en boeken te lezen. De meetresultaten zijn duidelijk. Doch stellen we vast dat weinig basisscholen stilstaan bij de ‘waaromvraag’, en op zoek gaan naar oorzaken en verklaringen.
Een belangrijke - en voor de hand liggende – verklaring is dat de gehanteerde teksten in de meeste lagere scholen weinig betekenisvol zijn. Zo wordt er gewerkt met teksten uit het taalboek om achteraf de bijhorende vraagjes op te lossen in het werkschrift. Hiermee lijken we de ‘saaiheid’ van begrijpend lezen in de hand te werken en onvoldoende bij te dragen aan de ontwikkeling van een goed leesbegrip.
Willen we het plezier in lezen hervinden en de leesresultaten drastisch verbeteren, dan is een andere aanpak en een andere kijk op de doorgaande lijn noodzakelijk.
Succesfactoren om daartoe te komen, zijn aandacht voor hardop denkend voorlezen, interactief taalonderwijs, directe instructie , inoefenen van leesstrategieën en structureel aan woordenschat werken.
In deze nascholing gaan we diepgaand in op deze succesfactoren en gaan we concreet aan de slag met eigen teksten en boeken.
Het is een misvatting te denken dat het begrijpend leesonderwijs start in de lagere school. Begrijpend lezen wordt voorbereid door begrijpend luisteren in de kleuterschool en eerste graad van het lager onderwijs. Het gaat van voorgelezen worden en meekijken in een boek naar zelf lezen om te begrijpen. Begrijpend lezen is een mix van enerzijds talige vaardigheden en anderzijds strategieën.
Een vlotte technische leesvaardigheid is nodig om tot lezen met begrip te kunnen komen. Daarnaast behoren kennis en woordenschat alsook het leren sturen van het eigen leesproces tot de belangrijkste pijlers van goed begrijpend leesonderwijs. Dé manier om leerlingen goed met teksten te leren omgaan is modeling of hardop denkend voorlezen. Als leerkracht sta je model en laat je hierdoor een kijkje nemen in jouw hoofd. Door demonstrerend voordoen leer je wat je voor, tijdens en na het lezen doet om tot begrip te komen en leer je een aantal strategieën expliciet aan. Onder begeleiding laat je deze veelvuldig toepassen, ook binnen andere vakgebieden. Om dit te kunnen doen maak je gebruik van het directe instructiemodel. Dit lijkt eeuwenoud en toch is het springlevend. Onderzoek toont aan dat het werkt. Als leraar sta je in je rol van vakinhoudelijk en didactisch expert. Jij bent het model waar leerlingen zich aan spiegelen. Door formatieve evaluatie behoud je overzicht over wie de leerstof beheerst en wie nog stappen moet zetten. Dit directe instructiemodel van GRRIM biedt tal van mogelijkheden tot differentiatie, ook op vlak van begrijpend lezen.
Begrijpend lezen is denken; denken over de inhoud van teksten. We doen dit steeds in functie van een latere activiteit. We plaatsten de tekst centraal. We lezen om er achteraf iets mee te doen. Het aanleren van strategieën alleen leidt niet tot tekstbegrip. Het is gereedschap om het begrijpen te bevorderen. Als een lezer strategieën heel vaak gebruikt, ontwikkelt hij een automatische leesvaardigheid. Als het nodig is, bij moeilijke teksten, zet een ervaren lezer strategieën weer bewust in.
Houden van boeken en voorlezen!
Team
Classic
25
T21-235